[¹rouw de] Definitie

1 ◦ ‘grote droefheid, intens verdriet 2 ◦ droefheid, verdriet over iemands verlies door de dood a verdriet over dingen die je verloren hebt, die verdwenen zijn.

Alhoewel de Van Dale online erg beknopt is over rouw, besteed de papieren versie er ruim anderhalve pagina aan. Terecht, wat mij betreft. In onze maatschappij zou het wat meer mogen. Ik vind het onvoorstelbaar dat iets dat zo bij het mensenleven hoort, vaak zo (relatief) kort de aandacht krijgt, soms zo doodgezwegen wordt.

Als het gaat om aandacht en begrip kun je beter een been kan breken dan een geliefde verliezen. Het gips na een breenbreuk is zo zichtbaar dat men begrijpt dat je niet zelfstandig naar werk kunt komen, huishoudelijke hulp nodig hebt, een fruitmand krijgt. Zo’n drie tot zes weken lang houdt iedereen rekening met je. Een beenbreuk is beperkt in tijd en we zijn het unaniem eens over de oplossing; na geruime tijd ben je gewoon weer de oude.

Bij een groot verlies is het maar de vraag wanneer je de draad van het leven weer op kan pakken. Formeel gezien heeft iemand die een familielid in de eerste graad verliest recht op vier dagen bijzonder verlof: van overlijden tot en met de uitvaart. De meeste mensen begrijpen wel dat het verdriet niet voorbij is de dag na de uitvaart, maar enkele weken daarna hoopt en verwacht men toch dat je je leven weer als vanouds oppakt. Jammer genoeg is het niet zo simpel als bij een beenbreuk: je wordt niet meer de oude.

In de periode na een beenbreuk volgt herstel. In de periode na een verlies volgt rouw. En dat daar een term voor is, is belangrijk. Rouw is namelijk niet alleen een emotionele status van diep verdriet. Het is een proces waarbij anderen nodig zijn, waarbij tal van emoties komen kijken en waarbij het doorleven van al die emoties nodig is om je leven opnieuw vorm te geven: het erkennen van de werkelijkheid van het verlies, het ervaren van de pijn, het aanpassen aan de omgeving en het opnieuw houden van de omgeving. Jammer genoeg doorlopen we de stappen nooit zo mooi als ze theoretisch beschreven staan. Er zijn zoveel mensen die jaren na een verlies iemand nog als de dag van gisteren zien zitten op zijn of haar stoel, nog tafeldekken voor twee, tranen laten gaan als ze een boek zien over verlies van een (ongeboren) kind, geen vriendschap of relatie kunnen aangaan. Rouw gaat niet voorbij als een verlies doodgezwegen of onbesproken is.

Een beenbreuk herstelt (vaak) gelukkig volledig, een groot verlies niet. Dat is als een litteken. Het heeft verzorging (lees: een goed rouwproces) nodig om mooi te helen, maar het zal altijd zichtbaar blijven.

Het feit dat rouw zo tijdgebonden lijkt te zijn, maar het in werkelijkheid niet is, maakt dat ik met Wat rouw betreft ben gestart. Ik geloof dat als er meer mensen meer weten en begrijpen over rouw, we een betere wereld hebben.

Alhoewel rouw vaak gekoppeld wordt aan sterfgevallen, hoort rouw bij alle vormen van verlies. Het hoort bij alles waar je liefde voor kunt voelen.

‘Rouw hoort bij alles waar je liefde voor kunt voelen’