Rouwen. De één is ontroostbaar en barst op willekeurige momenten onverwacht in tranen uit. De ander staat ‘te trappelen’ om de boot af te timmeren. Die eerste begrijpen we: als je groot verlies meemaakt, huil je. Voor veel van ons ‘de normale’ manier om je emoties te laten zien. Voor mensen die een boot willen aftimmeren na de dood van hun partner, zoon of dochter, hebben we wat minder begrip. Wanneer gaat hij of zij nou eens tijd maken voor het verdriet?
De instrumentele rouwer. Dat is de man of vrouw die na groot verlies een boot wil aftimmeren, de perfecte grafsteen gaat uitzoeken, druk zet op Rijkswaterstaat voor de plaatsing van een vangrail of ‘snel’ weer aan het werk gaat. De instrumentele rouwer rouwt door praktisch aan de slag te gaan. En dat is geen keuze, maar een manier die het beste bij hem of haar past. Het is iemand die meer denkt dan voelt. Iemand die vat wil krijgen op de nieuwe situatie, die de aanpassing eraan als opdracht ziet, die misschien niet eens kán huilen én die over een brok (nieuwe) energie beschikt, maar vooral in de vorm van onrust. Als je niets doet, ‘word je gek’. Actie in de taxi. En soms heeft die actie – bewust of onbewust – alles te maken met de persoon van wie iemand afscheid moest nemen.
De andere rouwstijl, de intuïtieve, is de vorm die in onze samenleving het meest ‘geaccepteerd’ is. De intuïtieve rouwer voelt het verlies intens en de strategie om ermee om te gaan, is huilen en praten. Het is iemand die meer voelt dan denkt en doet. De intuïtieve rouwer moet absoluut niet denken aan actie in de taxi. Hij of zij is doodmoe, kan zich slecht concentreren en weet niet waar hij of zij de moed vandaan moet halen om zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Praten helpt. Huilen ook.
Het is niet zozeer je geslacht, maar vooral je opvoeding (‘je moet flink zijn!’) en de cultuur waar je in opgroeit die bepalen welke stijl jij gebruikt. De ene vorm is niet beter dan andere en de manier waarop je rouwt, is geen keuze. En dat kan lastig zijn. Want de persoon waar je het liefst op terugvalt, is vaak geraakt door hetzelfde verlies. Hanteer je een andere rouwvorm, dan kan dat wrijving of uiteendrijving geven. Want als je partner instrumenteel rouwt en jij intuïtief, krijg jíj het gevoel dat je partner niet zoveel verdriet heeft als jou. Omgekeerd heeft je partner geen idee hoe om te gaan met alle emoties die bij jou los komen.
Instrumenteel rouwen wordt vaak gezien als het ontwijken van de pijn (‘die klap komt nog wel’). Maar het niet zien, het niet erkennen en het niet respecteren ervan als manier om te rouwen, maakt dat iemand zijn rouwproces niet goed doorkomt. En is jouw partner een instrumentele rouwer, maak er dan vooral gebruik van. Hij of zij moet iets met die energie en jij kan wel wat extra gebruiken.
Eén reactie