Jullie waren als vier, zes, acht of meer handen op één buik. De onenigheden die er waren, werden uit de lucht geholpen en het was duidelijk wat ieders plek was. Tot één van jullie stierf. En waar je hoopte dat het jullie dichter bij elkaar bracht, lijkt het nu alsof iemand een dam heeft gebouwd precíes tussen jullie (allemaal) in. De ene ruzie na de andere, verstomt contact. De dood verbindt even niet.
Als iemand van wie je houdt sterft, kom je in een rouwproces terecht. Dat geldt voor iedereen die dichtbij staat; een partner, vaders en moeders, opa’s en oma’s, kinderen, broers of zussen, een beste vriend(in). Rouwen is universeel. Maar zo universeel als rouwen is, zo uniek is de persoonlijke beleving en uiting van iemands verdriet. En dat maakt dat ruzie op de loer kan liggen bij een gezin of hechte vriendengroep.
Er zijn namelijk veel variabelen waardoor je als ‘gezin of groep in rouw’ niet goed als team kan functioneren. De manier waarop je rouwt verschilt. Jij intuïtief, de ander instrumenteel, of omgekeerd. Of jij bent met een andere rouwtaak bezig dan die ander(en). Terwijl jij compleet in de ontkenning zit, is die ander zijn of haar leven aan het aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. En ook de band die je had is anders. Daardoor wordt niet alleen jouw verdriet op een andere manier getriggerd, variërend van een dag waar emoties aan gebonden zijn tot een bepaald liedje of het zien of ruiken van een kledingstuk. Ook kan het ervoor zorgen dat je gevoelsmatig achterin de rij aansluit voor het ‘mogen uitten’ van je verdriet; wie heeft er het meeste ‘recht op rouw’? Als moeder moet je er zijn voor je andere kind(eren), als oudste zus moet je je vader ontlasten, het was het kind van je dochter. Als je daarbij optelt dat mensen in rouw weinig ruimte kunnen hebben voor het verdriet van een ander (rouwen vraagt een nogal grote emotionele inspanning), is een ruzie binnen handbereik.
Wat mooi is aan ruzie in rouw is dat het te voorkomen is. Dat kan als je beseft en respecteert dat ieder mens er recht op heeft zijn of haar rouwproces op een eigen manier te doorleven en te doorvoelen. Én dat kan als je de verwachtingen die je van de ander hebt, omlaag schroeft. Er niet voor een ander kunnen zijn, komt omdat rouwen gewoonweg teveel van iemand vraagt. Niet alleen van jou, óók van die ander.
Wat mooi is aan rouw zonder ruzie is dat het je relatie(s) kan versterken. Je leert elkaar beter en op diepere lagen goed kennen. Je ontdekt wat primair voor de één of de ander belangrijk is en waar iemand kracht uit put. En misschien raak je zelfs geïnspireerd. Rouwen kan in alle opzichten een (mooie) uitdaging zijn voor de relaties die je hebt.
