Zaterdagavond kwam het nieuws onze huiskamers binnen. Na maandenlang discussiëren over de instroom van asielzoekers is het kabinet gevallen. De visie op ‘het recht op gezinshereniging’ was het grootste struikelblok. De asielzoeker, iemand die vraagt om bescherming als vluchteling. Wat mij betreft is het terecht dat ze een eigen hoofdstuk hebben gekregen in het boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’.
Het gesprek over asielzoekers is vaak hard. ‘Grenzen moeten dicht’ of ‘De criminaliteit zal toenemen’ zijn kreten die je voorbij hoort komen. Politieke discussies en dagelijkse nieuwsupdates zorgen ervoor dat we een beeld vormen van iets dat we zelf niet (of weinig) tegenkomen in ons dagelijks leven. In ons gesprek over deze thematiek zijn we gericht op problemen en oplossingen voor díe problemen. We kijken naar asielzoekers als grote homogene groep, níet als individu… als mens met gaven en talenten, een verleden, een heden en een toekomst.
Een (traumatisch!) verleden dat ingekleurd is door verlies, dood, moord, misbruik, honger, geweld en/of vervolging. Termen die al wat cliché zijn voor ons. Misschien omdat we kippenvel krijgen als we de verhalen erachter horen: dat je man in stukken is gesneden, je je dode kind hebt gedragen, omdat je het lichaam niet langs de weg wilde leggen, je vrouw voor je ogen is verkracht, je een levensgevaarlijke reis hebt moeten maken om je land te ontvluchten.
Een heden waarin je zelfstandigheid mist, je compleet afhankelijk bent van anderen en afscheid hebt moeten nemen van alles wat je dierbaar was: uit je woning moest en álles achter moest laten, je kinderen niet mee kon nemen, omdat de reis te gevaarlijk voor ze was.
Een toekomst die op losse schroeven staat. Je het werk dat je deed niet hier kan doen, omdat je diploma’s niet toereikend zijn en je de taal niet goed beheerst, je niet weet of en wanneer de hereniging met je gezin plaatsvindt.
In ons gesprek en in ons beleid zijn we gericht is op het praktisch zorgen voor asielzoekers. Het bieden van woonruimte, het mogelijk maken van (vrijwilligers)werk, etc. Emotioneel staan deze mensen er vaak alleen voor. Er is geen ondersteuning die gaat over het grote verlies, het grote verdriet en de tal van rouwprocessen die deze mensen doorlopen. Asielzoekers dragen vaak een grote en zware rugzak met onzichtbare verliezen. Zij hebben een warm onthaal nodig voor alles wat ze met zich meedragen. Dat is geen taak alleen voor politici. Dat is een taak voor ons allemaal.
Ik realiseer me dat asielbeleid vormgeven iets ingewikkelder ligt dan ‘kijken naar de mens’. Taal- en cultuurbarrières, angst voor het onbekende, internationale afspraken, mensen die met andere intenties de grens over willen steken, noem ze maar op. Ik vond het belangrijk om deze blog te schrijven om twee redenen. Ik geloof dat we in ons gesprek over de thematiek verdraagzamer kunnen zijn naar mensen die wel écht hulp nodig hebben: ik ben dankbaar dat ik geen asiel hoef te zoeken. En ik geloof dat een deel van de problemen die we ervaren met ‘de grote groep asielzoekers’ verminderd of opgelost zouden zijn als we in ons asielbeleid niet alleen praktische, maar ook emotionele ondersteuning zouden bieden.
Voor deze blog heb ik gebruikt gemaakt van het boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’, geschreven door Manu Keirse. Een boek dat in de (digitale) winkelschrappen wordt verkocht als ‘hét basisboek over rouwverwerking’ of ‘een onmisbare gids voor mensen in rouw’. Wat mij betreft een aanrader voor iedereen.
