Sorry. Ik vergeef je. Ik dank je. Ik hou van je. “Help mensen vier dingen tegen elkaar te zeggen,” zei rouwautoriteit Manu Keirse tegen me toen we met elkaar spraken over afscheid (moeten) nemen (aflevering 2 uit de Wat rouw betreft podcast). En in dit geval sprak Keirse niet over de betekenis ervan voor ons eigen rouwproces na het verlies van een dierbare. Hij sprak over de waarde die dit heeft voor toekomstige generaties. Voor iedereen die nog leeft nadat die ander gestorven is. Dit gaat over een bescheiden cultuurverandering en ik ben vóór.
Generaties. Leeftijdsgenoten die opgroeien met en in dezelfde tijdsgeest en een vergelijkbare fysieke en emotionele ontwikkeling doormaken. We hebben er op dit moment zeven rondlopen in ons land. Terwijl de twee oudste generaties (de Vooroorlogse Generatie en de Stille Generatie) nog staan voor gemeenschapszin (maar ook voor gezag van staat en geloof), is de derde generatie (de Protestgeneratie of Babyboomers) de eerste IK-generatie. Daarop volgen Generatie X met ‘zelfstandigheid en individualisme’, de Pragmatische Generatie met ‘je eigen dingen doen en zelfontplooiing’, Generatie Y met ‘op zichzelf gericht zijn en flexibel werken’ en Generatie Z met ‘authenticiteit’. Bij de laatste twee generaties blijkt dat het aantal narcisten toeneemt. Alhoewel er natuurlijk veel meer te zeggen valt over krachten en valkuilen die generaties met zich meebrengen, verbaasd het me toch niet dat we het moeilijk vinden om ‘kwetsbare’ dingen tegen elkaar te zeggen. Het is namelijk niet alleen de periode waar je zelf uitkomt die je vormt. Ook de generaties die tijdens je opvoeding dichtbij je staan, hebben grote invloed op de manier waarop jij je uitspreekt naar een ander. En geen van de generaties blinkt uit van ‘gemeenschapszin en openheid’.
Vier zinnetjes. Zo kort, krachtig en eenvoudig, maar blijkbaar ook zo moeilijk. Maar we doen er goed aan ze wél uit te spreken. Voor nu, omdat we in het nu losse eindjes afhechten en in het reine komen met elkaar. Voor later, zodat we de toekomstige generaties een mooiere wereld kunnen geven. Een Generatie Oprecht. Goed voorbeeld doet goed volgen.